Nietzsche Ağladığında - Irvin D. Yalom

Tarihte yer alan bir çok ünlü felsefecinin yan karakter olarak yer aldığı ve Nietzsche' nin özellikle de ümitsizlik üzerine düşüncelerinin anlatıldığı güzel bir roman Nietzsche Ağladığında. Yazar romanın sonunda, kurgusunun bazı bölümlerini karakterlerin gerçek hayatlarından ve mektuplarından alıntılandığını, bazı bölümlerini ise kendi hayal gücüne dayandırdığını belirten bir açıklama yapmış. O döneme ışık tutan ve karakterleri daha iyi anlamamı sağlayan güzel bir açıklamaydı.

Kurgu bir çok fesefik romanda olduğu gibi iki kişinin arasında geçen konuşmalardan oluşuyor. Özetle şöyle; Baş döndürücü güzelliğe sahip Salomone, dönemin ünlü doktorlarından Breuer' in yanına gelerek kendisine aşık olan Nietzsche' nin intihar etmek üzere olduğunu ve Alman felsefesinin geleceğinin tehlikede olduğunu söyleyerek onun adına yardım istiyor. Breuer dillere destan güzellikteki Salomone' yi tekrar görebilmek için Nietzsche' yi sanki fiziki hastalıklarını tedavi edecekmiş gibi yaparak psikolojik rahatsızlığına müdahale etmeyi kabul ediyor. Nietzsche ise fazla tanınmamış ve çok az kişi tarafından bilinen iki kitabı yayımlanmış ünsüz bir filozoftur. Kendisini yaşadığı dönemde anlaşılamayan ve çalışmaları gelecekte anlaşılacak bir filozof olarak tanımlamaktadır. Nietzsche' de Dr Breuer' in psikolojik tedavisini üslenme karşılığında muayene olmayı kabul ediyor. Bundan sonra ise roman Dr. Breuer ile Nietzsche' nin karşılıklı kurdukları doktor - hasta ilişkisi şeklinde geçen psikoanalitik diyaloglarla devam ediyor.

Dr Breuer bu görüşmelerin ilk seanslarında kendi sorunlarını, psikolojik desteği reddeden ve kalın duvarlar ören Nietzsche' yi çözebilmek için onun sorunlarına yaklaştıran bir kurgusallıkla anlatmaya başlıyor. Ancak zamanla hastasının etkisinde kalarak kendi hayatıyla ilgili zihninde köklü değişiklikler yaşamaya başlıyor. Bu kafa karışıklığı o güne kadar kurduğu dünyasını yani eşini, işini, çocuklarını ve çevresini özetle tüm hayatını alt üst etmek üzeredir. Aynı şekilde Nietzsche' de Dr Breuer' in çözümlerini ve huzura kavuşma hikayesini kendi zihninde uygulamaya çabalarına girmektedir.

Her iki doktorda yaptıkları seanslardan sonra o seansla ilgili tespitlerini yazıyor. Bölümün sonunda okuduğum bu tespitlerin, bölümü okurken yaptığım çıkarımlardan farklı olduğunu, tarafların karşılıklı olarak birbirlerinin söylediklerinden çok, bilinç altlarıyla ilgili tespitleri, samimiyetleri ve itirafları etkileyiciydi.

Romanda temel konu ümitsizlik olsa da evlilik, aşk, özgürlük, kader, inanç, mutluluk ve irade gibi kavramlar hakkında yapılan tespitlerle neden yaşadığımızın -varoluşumuzun- anlamlandırılmasını okuyoruz.

Kitabını emanet aldığım arkadaşım okurken neredeyse her sayfada bir kaç satırın altını çizmiş. Benim böyle bir alışkanlığım yok ama siz okuduğunuz kitapta beğendiğiniz cümleleri çizen ya da bir yere yazan biriyseniz elinizde uzun bir liste olacak demektir.

Son bir kaç söz olarak, kitap fikir değiştiren kitaplar listesindeymiş. Kendisiyle ve hayatla yüz yüze gelmekten çekinmeyenlere gibi bir de iddialı sloganı var. Bir de size sıkıntı veren her neyse onu tüm çıplaklığıyla birilerine anlatırsanız rahatlar hatta o sıkıntıdan kurtuluyormuşsunuz. Sonuçta utanç insanı öldürmüyormuş...

Keyifle okuyun...